RAM Là Gì? Tầm Quan Trọng, Cơ Chế & Lựa Chọn Phù Hợp

|

RAM là một trong những linh kiện phần cứng quan trọng nhất, có mặt hầu hết trên các thiết bị điện tử, từ máy tính để bàn (PC), laptop, máy chủ, máy tính bảng đến điện thoại thông minh và máy in. Nếu thiếu RAM, các thiết bị này sẽ không thể hoạt động mượt mà hoặc thậm chí không thể thực thi được các tác vụ cơ bản. Cùng ADSzone đi tìm hiểu chi tiết qua bài viết này ngay sau đây. 

Định Nghĩa Và Bản Chất Của RAM 

RAM là viết tắt của từ gì? Đó là từ “Random Access Memory”, dịch ra là Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên. 

  • Chức năng chính: RAM đóng vai trò là bộ nhớ tạm của máy, giúp lưu trữ thông tin hiện hành (dữ liệu tạm thời) để Bộ vi xử lý (CPU) có thể truy xuất và xử lý một cách nhanh chóng. RAM đọc và ghi nhớ dữ liệu trên các ô nhớ có địa chỉ khác nhau nhưng tốc độ xử lý bằng nhau.
  • Bản chất của dữ liệu: Tất cả mọi thông tin lưu trữ trên RAM chỉ là tạm thời và sẽ mất đi khi thiết bị bị mất nguồn điện cung cấp (tắt nguồn hoặc mất điện).
  • Phân loại bộ nhớ: RAM là bộ nhớ trong của máy tính, khác với bộ nhớ ngoài như ổ cứng HDD hoặc SSD, vốn dùng để lưu trữ dữ liệu lâu dài.
RAM Là Bộ Nhớ Trong Hay Ngoài? Định Nghĩa RAM Là Gì?
RAM Là Bộ Nhớ Trong Hay Ngoài? Định Nghĩa RAM Là Gì?

Cơ Chế Hoạt Động Của RAM

RAM hoạt động theo cơ chế phối hợp với bộ nhớ máy tính để điều khiển, truy cập và sử dụng dữ liệu. 

Cơ chế hoạt động cụ thể như sau:

  1. Khi người dùng mở một ứng dụng (Ví dụ: Trên Smartphone hay máy tính bảng), dữ liệu của phần mềm sẽ được truyền từ ổ cứng (hoặc ổ đĩa) và lưu trữ tạm thời tại RAM.
  2. Lúc này, CPU sẽ truy xuất và lấy dữ liệu trực tiếp từ RAM để hiển thị và đáp ứng lại thao tác của người dùng.
  3. Khi người dùng đóng ứng dụng hoặc tắt máy, các vùng nhớ đã chiếm chỗ trên RAM sẽ được trả lại.

RAM đóng vai trò thiết bị trung gian giữa các tệp tin hệ thống (bao gồm ROM) và vi xử lý, với nhiệm vụ cung cấp thông tin, tác vụ và các dòng lệnh càng nhanh càng tốt.

Cơ Chế Hoạt Động Của RAM - RAM Là Bộ Trong Hay Ngoài
Cơ Chế Hoạt Động Của RAM – RAM Là Bộ Trong Hay Ngoài

Cấu Tạo Của Bộ Nhớ RAM

RAM được cấu tạo từ nhiều linh kiện nhỏ như điện trở, tụ điện, transistor để cung cấp nguồn ổn định. RAM bao gồm 5 bộ phận chính:

  1. Bo mạch: Là bảng mạch chứa tất cả các thành phần của RAM, kết nối giữa bộ nhớ và máy tính thông qua một mạch bán dẫn silicon.
  2. Vi xử lý: Giúp đồng bộ hóa các hoạt động bộ nhớ, đơn giản hóa giao diện điều khiển và loại bỏ việc tạo tín hiệu không cần thiết.
  3. Ngân hàng bộ nhớ: Thành phần chứa các mô-đun lưu trữ dữ liệu. Trong SDRAM, luôn có hai hoặc nhiều ngân hàng bộ nhớ, cho phép truy cập xen kẽ giữa chúng.
  4. Chip SPD (Serial Presence Detect): Chứa thông tin về loại bộ nhớ, kích thước, tốc độ và thời gian truy cập. Chip này cho phép máy tính truy cập thông tin ngay khi khởi động.
  5. Bộ đếm: Theo dõi các địa chỉ cột trên chip để cho phép truy cập cụm tốc độ cao, sử dụng hai loại cụm tuần tự và xen kẽ.
Cấu Tạo Của Bộ Nhớ RAM
Cấu Tạo Của Bộ Nhớ RAM

Các Loại RAM Phổ Biến 

RAM có thể được phân loại theo cấu tạo và theo dòng sản phẩm:

Phân Loại Theo Cấu Tạo (Chức Năng) 

Theo chức năng, RAM được chia làm hai loại chính:

  • SRAM (Static Random Access Memory) – RAM tĩnh: Loại RAM này không bị mất nội dung sau khi nạp (trừ khi khởi động máy tính) và được ứng dụng để lưu trữ dữ liệu khởi động. SRAM là bộ nhớ nhanh.
  • DRAM (Dynamic Random Access Memory) – RAM động: Được sử dụng để lưu trữ dữ liệu tạm thời khi chạy ứng dụng. Dữ liệu sẽ bị trả lại vùng nhớ khi đóng ứng dụng hoặc tắt máy, đồng thời cần phải nạp lại dữ liệu theo chu kỳ.
RAM Phân Loại Theo Cấu Tạo (Chức Năng) 
RAM Phân Loại Theo Cấu Tạo (Chức Năng)

Tìm hiểu thêm: ROM là gì? Tìm hiểu vai trò và các loại ROM trong thiết bị điện tử

Phân Loại Theo Dòng (DDR)

Bộ nhớ DDR RAM (Double Data Rate) sử dụng tín hiệu xung nhịp để đồng bộ hóa và có thể truyền được hai đường dữ liệu trong cùng xung nhịp, cho tốc độ truyền dữ liệu nhanh gấp đôi.

  • SDRAM (Synchronous Dynamic RAM): Bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên đồng bộ, ngày nay không còn được sử dụng rộng rãi do công nghệ DDR phát triển mạnh mẽ.
  • DDR, DDR2: Các phiên bản cũ, hiện rất ít máy tính còn sử dụng (DDR có 184 chân, DDR2 có 240 chân, được dùng trong các máy tính đời cũ).
  • DDR3: Là dòng RAM đang được sử dụng rộng rãi và có tốc độ cao.
  • DDR4: Ra đời năm 2014, là phiên bản thay thế cho DDR3, nâng cấp về tốc độ truyền tải đạt từ 2133–4266 MHz và dùng điện áp thấp hơn (chỉ 1.2V). RAM DDR4 cũng có giá đắt hơn DDR3. 
  • DDR5: Ra đời năm 2020, cung cấp tốc độ 4800 MT/s trở lên, băng thông cao hơn đáng kể so với DDR4, sử dụng điện áp thấp hơn (1.1V) và hỗ trợ các tính năng như ECC và On-die ECC.
RAM Phân Loại Theo Dòng (DDR)
RAM Phân Loại Theo Dòng (DDR)

Tầm Quan Trọng Của RAM & Ý Nghĩa Các Thông Số Kỹ Thuật

Tầm Quan Trọng Của Dung Lượng RAM (Capacity)

Dung lượng RAM (Capacity) là lượng thông tin mà RAM có thể lưu trữ được. Dung lượng RAM đóng vai trò quyết định đối với khả năng thực thi đa nhiệm của máy tính:

  • Đa nhiệm tốt hơn: RAM càng lớn, không gian lưu trữ nền càng lớn, giúp máy hoạt động mượt mà và ổn định. Dung lượng RAM lớn cho phép thiết bị chạy cùng lúc nhiều ứng dụng hơn trong chế độ nền.
  • Xử lý tác vụ nặng: Tốc độ xử lý càng nhanh, chạy được nhiều ứng dụng cùng lúc càng tốt, yêu cầu RAM phải có dung lượng lớn để tải hết những ứng dụng này.
  • Chơi game: Đặc biệt là game đồ họa 3D, có thể dùng rất nhiều RAM để trữ đồ họa, hình khối 3D và âm thanh, từ đó giúp tránh các hiện tượng giật lag.

Tuy nhiên, dung lượng RAM lớn không phải là yếu tố duy nhất quyết định độ mượt mà của thiết bị. Hiệu suất còn phụ thuộc vào việc hệ điều hành được tối ưu tốt. Ví dụ, iPhone 6 với RAM chỉ 1 GB nhưng hiệu quả xử lý được đánh giá cao hơn các mẫu Android có RAM 2GB hay 3GB.

Tầm Quan Trọng Của Dung Lượng RAM (Capacity)
Tầm Quan Trọng Của Dung Lượng RAM (Capacity)

Các Thông Số RAM Cần Quan Tâm

Khi chọn mua RAM, người dùng cần nghiên cứu các thông số kỹ thuật để tối ưu hóa hiệu suất:

  • Bus RAM: Được hiểu như độ lớn của kênh truyền dữ liệu. Bus RAM càng lớn, tốc độ truy xuất dữ liệu càng nhanh.
  • Độ trễ (CAS/Latency): Là khoảng thời gian được tính từ khi dòng lệnh được chuyển xuống thanh RAM đến lúc phản hồi lại CPU.
  • ECC (Error Checking and Correction): Hệ thống kiểm tra và sửa lỗi cơ bản, thường có trong hệ thống máy chủ hiện nay.
  • Refresh Rate (Tần số làm tươi): Quá trình nạp lại điện cho các tế bào điện tử của RAM (hàng nghìn lần mỗi giây) để duy trì dữ liệu, vì nếu không dữ liệu sẽ bị mất.
Các Thông Số RAM Cần Lưu Ý
Các Thông Số RAM Cần Lưu Ý

Sự Khác Biệt Giữa RAM Điện Thoại Và RAM Laptop/PC

Về cơ bản, RAM trên điện thoại và RAM trên laptop/PC đều có cùng chức năng — giúp thiết bị lưu trữ tạm thời dữ liệu để xử lý nhanh hơn. Tuy nhiên, do đặc thù phần cứng và mục đích sử dụng khác nhau, hai loại RAM này có nhiều điểm khác biệt đáng chú ý:

Tiêu Chí RAM Điện Thoại / Máy Tính Bảng RAM Laptop / PC
Kích thước & Điện năng Thiết kế nhỏ gọn, tiêu thụ ít điện năng, tối ưu cho thiết bị di động và sử dụng pin. Kích thước lớn hơn, tiêu thụ nhiều điện năng hơn do được thiết kế cho thiết bị cố định.
Cách lắp đặt RAM thường được hàn trực tiếp lên chip xử lý (SoC), không thể thay thế hoặc nâng cấp. RAM được gắn trên bo mạch chủ (Mainboard), dễ tháo lắp và nâng cấp khi cần. 
Xử lý đồ họa RAM được dùng chung cho CPU và GPU, không có VRAM riêng cho xử lý đồ họa.  Hệ thống có thể sử dụng RAM riêng cho card đồ họa (VRAM), giúp xử lý hình ảnh và video tốt hơn.
Sự Khác Biệt Giữa RAM Điện Thoại Và RAM Laptop/PC
Sự Khác Biệt Giữa RAM Điện Thoại Và RAM Laptop/PC

Dung Lượng RAM Bao Nhiêu Là Đủ? Hướng Dẫn Chọn RAM

Việc lựa chọn dung lượng RAM phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu sử dụng của người dùng.

Đối Với Điện Thoại Và Máy Tính Bảng

  • Nhu cầu cơ bản (lướt web, nghe nhạc, mạng xã hội, game nhẹ): RAM 2GB đến 4GB là hoàn toàn có thể đáp ứng được. Điện thoại 4GB RAM mang lại trải nghiệm mượt mà cho hầu hết các ứng dụng hàng ngày.
  • Nhu cầu cao (ứng dụng nặng, game đồ họa trung bình trở lên): Nên chọn mua thiết bị có RAM ít nhất từ 4GB trở lên để hoạt động ổn định.
  • Chơi game hạng nặng và đa nhiệm: RAM 6GB đến 8GB là lý tưởng. Các thiết bị cao cấp, dành cho game thủ hoặc streamer, có thể chọn RAM 12GB trở lên để đảm bảo hiệu suất cực cao và xử lý mạnh mẽ mọi tác vụ. 
Dung Lượng RAM Đối Với Điện Thoại Và Máy Tính Bảng
Dung Lượng RAM Đối Với Điện Thoại Và Máy Tính Bảng

Đối Với Laptop Và Máy Tính Để Bàn

  • Nhu cầu cơ bản (duyệt web, email, xem video): Máy tính xách tay ngày nay thường được trang bị RAM tối thiểu là 2GB, nhưng mức này chỉ phù hợp với các công việc cơ bản nhất.
  • Nhu cầu phổ thông: RAM 4GB là mức phổ biến và đủ để đáp ứng nhu cầu sử dụng của phần lớn người dùng Windows hay OS X hiện nay.
  • Đa nhiệm/Công việc trung bình: RAM 8GB sẽ đáp ứng được hầu hết nhu cầu của người dùng, bao gồm cả các tác vụ đồ họa cơ bản và bảng tính lớn.
  • Nhu cầu chuyên nghiệp (Đồ họa 3D, chơi game nặng, kế toán với số liệu lớn): Nên lựa chọn RAM từ 16GB trở lên để đảm bảo tốc độ xử lý nhanh và hiệu quả cao hơn, tránh giật lag.
Dung Lượng RAM Đối Với Laptop Và Máy Tính Để Bàn
Dung Lượng RAM Đối Với Laptop Và Máy Tính Để Bàn

Một Số Lưu Ý Khi Bạn Muốn Nâng Cấp RAM

Khi chọn RAM để nâng cấp, bạn cần nắm rõ laptop đang sử dụng loại RAM nào, bus bao nhiêu và bo mạch chủ (mainboard) có được hỗ trợ hay không. Để đảm bảo tính ổn định và tăng hiệu suất tối đa, RAM gắn thêm vào cần cùng hiệu, cùng bus và cùng dung lượng với RAM hiện có. Ví dụ: Nếu muốn gắn RAM 4GB, nên gắn 2 thanh RAM, mỗi thanh 2GB cùng loại.

Các hãng RAM được đánh giá cao hiện nay bao gồm RAM Corsair, Crucial, Kingston, G.Skill, và Lexar.

Một Số Lưu Ý Khi Bạn Muốn Nâng Cấp RAM
Một Số Lưu Ý Khi Bạn Muốn Nâng Cấp RAM

RAM là một linh kiện phần cứng thiết yếu, đóng vai trò quyết định khả năng đa nhiệm và tốc độ xử lý của thiết bị. Hiểu rõ RAM là gì và các thông số kỹ thuật sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn mua sắm hoặc nâng cấp hợp lý nhất, đảm bảo thiết bị hoạt động ổn định và trơn tru, dù là điện thoại hay máy tính. Nếu bạn đang tìm kiếm các sản phẩm RAM chất lượng cao, hãy tham khảo các dòng sản phẩm RAM DDR4 và DDR5 đang được sử dụng rộng rãi trên thị trường hiện nay. 

> Bài Mới Mỗi Ngày: Chuyên Mục Kiến Thức 

ADSzone Phân Phối Màn Hình Quảng Cáo Chính Hãng, Giải Pháp Toàn Diện Cho Doanh Nghiệp

ADSzone là đơn vị phân phối chính hãng màn hình quảng cáo chuyên dụng với mức giá cạnh tranh và chất lượng vượt trội. Chúng tôi mang đến cho khách hàng giải pháp hiển thị kỹ thuật số toàn diện, đảm bảo hiệu quả thẩm mỹ lẫn công nghệ.

Khi lựa chọn ADSzone, quý khách nhận được gì?

  • Giá tận xưởng – Không qua trung gian, giúp tối ưu chi phí đầu tư.

  • Đội ngũ kỹ thuật chuyên nghiệp – Hỗ trợ 24/7 trong suốt quá trình sử dụng.

  • Bảo hành 24 tháng – 1 đổi 1 trong năm đầu tiên nếu phát sinh lỗi do nhà sản xuất.

  • Thiết kế hiện đại – Cấu hình tối ưu, đảm bảo hình ảnh sắc nét và hoạt động ổn định lâu dài.

  • Cung cấp đầy đủ chứng từ CO, CQ và thông tin nguồn gốc xuất xứ minh bạch.

  • Tùy chọn nâng cấp cấu hình theo yêu cầu để phù hợp với từng không gian trưng bày và mục đích sử dụng.

ADSzone Phân Phối Màn Hình Quảng Cáo Chính Hãng, Giải Pháp Toàn Diện Cho Doanh Nghiệp
ADSzone Phân Phối Màn Hình Quảng Cáo Chính Hãng, Giải Pháp Toàn Diện Cho Doanh Nghiệp

Với hệ thống vận hành chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, ADSzone cam kết dịch vụ lắp đặt, bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật tận nơi trên toàn quốc. Chúng tôi đồng hành cùng doanh nghiệp, chuỗi bán lẻ, showroom và các dự án thương mại trong hành trình chuyển đổi số và nâng cao trải nghiệm khách hàng qua giải pháp hiển thị chuyên dụng.

ADSzone Có 2 Chi Nhánh Tại Hà Nội & Hồ Chí Minh
ADSzone Có 2 Chi Nhánh Tại Hà Nội & Hồ Chí Minh

ADSzone | Công ty TNHH Innolux Việt Nam
Hotline/ Zalo: 0964 150 484 – 0967 898 798
Websitehttps://adszone.vn/
– Văn phòng HCM: 
A60 & 106 Tô Ký, Phường Đông Hưng Thuận, TP.HCM
– Văn phòng Hà Nội: Số 15, ngõ 1, Phố Hồng Đô, P. Phú Đô, Q. Nam Từ Liêm, HN 

Theo dõi chúng tôi qua các nền tảng khác:

Đánh giá ngay
Mục lục