ROM Là Gì? Chức Năng, Phân Loại & So Sánh ROM Với RAM

ROM Là Gì? Khái Niệm ROM Và Bản Chất Cơ Bản

ROM là từ viết tắt của từ gì? ROM tiếng Anh là Read-Only Memory, nghĩa là Bộ nhớ chỉ đọc.

ROM là một loại bộ nhớ không khả biến (non-volatile memory). Điều này có nghĩa là dữ liệu được lưu trữ trên chip ROM sẽ không bị mất đi ngay cả khi bạn tắt nguồn thiết bị.

Đặc Điểm Cốt Lõi Của ROM  

1. Bộ nhớ chỉ đọc: ROM là nơi dữ liệu chỉ được đọc ra mà không được phép ghi vào, thay đổi hay chỉnh sửa trong quá trình hoạt động thông thường của thiết bị.

2. Bộ nhớ tĩnh/bất biến: Dữ liệu trong ROM không bị mất khi mất nguồn.

3. Lưu trữ chương trình khởi động: ROM là nơi chứa các chương trình và dữ liệu thiết yếu do hãng sản xuất thiết lập sẵn, giúp máy tính hoặc hệ thống điều khiển khởi động và duy trì hoạt động cơ bản.

Trong máy tính, ROM được trang bị bằng cách lắp đặt thẳng lên mainboard (bo mạch chủ) để chứa BIOS (Hệ thống đầu vào/đầu ra cơ bản) và Firmware của main.

Chức Năng Và Cấu Trúc Của Bộ Nhớ ROM

Chức Năng Chính Của ROM

ROM giữ vai trò là kho tàng để lưu giữ những chương trình và dữ liệu quan trọng. Chức năng của ROM bao gồm:

• Lưu trữ các lệnh cơ bản: ROM lưu trữ các lệnh cơ bản mà máy tính cần để khởi động và chạy, bao gồm BIOS (Basic Input/Output System).
• Chứa chương trình hệ thống: Đây là nơi lưu trữ các chương trình hệ thống mà nhà sản xuất đã thiết lập sẵn, người dùng không thể thay đổi nội dung này.
• Đảm bảo hoạt động cơ bản: ROM góp phần khởi động và duy trì hoạt động một cách mượt mà, trơn tru cho laptop, smartphone hay các thiết bị điều khiển khác. 

Cấu Trúc Cơ Bản Của ROM

Cấu trúc ROM được chia thành hai phần cơ bản là Cổng OR và bộ giải mã. Tuy nhiên, ROM trong máy tính có cấu trúc phức tạp hơn, thường bao gồm 3 phần chính:

1. Bộ giải mã địa chỉ (Address Decoder): Bao gồm bộ giải mã hàng và cột. Chức năng là xác định thanh ghi nào phù hợp và được phép đọc dữ liệu từ bộ nhớ ROM.

2. Mảng thanh ghi (Resister Array/Máng thanh ghi): Đây là nơi lưu trữ dữ liệu đã được lập trình sẵn vào ROM theo dạng ma trận vuông.

3. Bộ đệm đầu ra (Output Buffer): Sử dụng mạch đệm 3 trạng thái để điều chỉnh tín hiệu dữ liệu (mức cao hoặc thấp) trước khi đưa vào đường truyền.

Các Loại ROM Phổ Biến Hiện Nay

Trong suốt quá trình phát triển, bộ nhớ ROM đã được cải tiến và chia thành nhiều loại khác nhau. Dưới đây là 5 loại ROM phổ biến và còn được sử dụng hiện nay:

ROM FLASH được coi là loại ROM mới nhất và có nhiều ưu điểm nổi bật như độ bền, khả năng chịu nhiệt và áp suất tốt, cùng với thời gian truy cập cao (từ 45-90 nano giây).

Ưu Điểm Và Nhược Điểm Của ROM

ROM là một linh kiện điện tử được đánh giá cao nhờ những ưu điểm nổi bật:

Ưu Điểm Của ROM

• Tính bất biến (Non-volatile): Dữ liệu không bị mất cho dù máy tắt nguồn.
• An toàn dữ liệu: Dữ liệu được lưu trữ an toàn, không dễ bị thay đổi bởi người dùng hoặc xâm nhập bởi các phần mềm độc hại.
• Giá thành: Giá thành tương đối tốt so với bộ nhớ ngoài RAM.
• Không yêu cầu cập nhật: ROM thuộc dạng bộ nhớ không yêu cầu người dùng phải cập nhật mới.
• Hiệu suất: Các phiên bản ROM mới (như Flash ROM) có dung lượng lưu trữ lớn, sử dụng linh hoạt, bền bỉ, chịu được áp suất và cường độ tốt. ROM cũng có tốc độ truy cập nhanh, giúp thiết bị khởi động hiệu quả.

Nhược Điểm Của ROM

• Khó thay đổi: Đối với các loại ROM truyền thống, nội dung ROM không thể thay đổi được, khiến việc cập nhật phần mềm hoặc sửa lỗi trở nên khó khăn.
• Tốc độ chậm: Tốc độ xử lý thông tin, dữ liệu, và tốc độ truy cập của ROM (nói chung) chậm hơn RAM.
• Giới hạn ghi/xóa: Các loại ROM có thể lập trình lại như EEPROM và Flash ROM có giới hạn về số lần ghi và xóa.
• Dung lượng hạn chế: Một số loại ROM cũ có dung lượng hạn chế, mặc dù các phiên bản mới như Flash ROM đã khắc phục được điều này.

Sự Khác Biệt Giữa ROM Và RAM

ROM và RAM đều là bộ nhớ trong nhưng chúng có sự đối lập đáng kể về bản chất và cách thức hoạt động.

Mẹo Chọn Dung Lượng ROM (Bộ Nhớ Lưu Trữ) Phù Hợp

Khi mua điện thoại, máy tính bảng hay laptop, việc lựa chọn dung lượng ROM (thường được hiểu là dung lượng lưu trữ trên thiết bị di động) phù hợp là rất quan trọng.

Với Điện Thoại, Máy Tính Bảng

Hiện nay, Smartphone thường có bộ nhớ ROM ở mức 128GB.

• Tác vụ cơ bản: Nếu bạn chỉ sử dụng các nhu cầu cơ bản như lướt web, xem phim, nghe nhạc hoặc ít chụp ảnh, quay video, dung lượng 64GB là phù hợp.
• Sử dụng thường xuyên: Nếu bạn đam mê nhiếp ảnh, quay video hoặc sử dụng nhiều ứng dụng, nên chọn bộ nhớ 128GB.
• Người dùng cao cấp: Để đáp ứng nhu cầu chơi game đồ họa hạng nặng, quay video chất lượng cao, hoặc lưu trữ dữ liệu lớn, nên tùy chọn bộ nhớ 256GB, 512GB hay 1TB. Đối với máy tính bảng, mặc dù có loại 64GB, 128GB sẽ là lựa chọn tốt hơn nhiều.

Với Laptop, PC 

Đối với máy tính, ROM có thể đề cập đến BIOS/firmware, nhưng khi nói về dung lượng lưu trữ, ta thường nói đến ổ cứng (HDD/SSD).

• Máy tính văn phòng/Học tập: Không nên chọn loại ổ cứng EMCC (eMMC) có bộ nhớ quá thấp (ví dụ 16GB).
• Lựa chọn tối ưu: Hiện nay, ổ cứng SSD có mức giá tốt và tốc độ nhanh hơn so với các loại ROM cũ. Bạn nên cân nhắc những thiết bị có ổ cứng SSD từ 120GB trở lên (ví dụ: 128GB, 256GB, 512GB, 1TB).
• Máy tính đồ họa/Chuyên nghiệp: Nên có dung lượng bộ nhớ từ 256GB (tối thiểu cho văn phòng) hoặc 512GB trở lên (cho đồ họa).

ROM là thành phần thiết yếu trong mọi thiết bị điện tử, đảm bảo hệ thống khởi động và vận hành ổn định nhờ khả năng lưu trữ dữ liệu bất biến. Việc hiểu rõ ROM là gì, các loại ROM từ PROM, EPROM, EEPROM đến ROM FLASH hiện đại, cùng với sự khác biệt giữa ROM và RAM, sẽ giúp bạn có thêm kiến thức bổ ích để lựa chọn thiết bị công nghệ phù hợp nhất.   

> Bài Mới Mỗi Ngày: Chuyên Mục Kiến Thức 

ADSzone – Đơn Vị Hàng Đầu Việt Nam Chuyên Cung Cấp Các Loại Màn Hình Quảng Cáo 

ADSzone là đơn vị phân phối màn hình quảng cáo chuyên dụng uy tín, chất lượng tại Việt Nam, mang đến cho khách hàng giải pháp hiển thị hiện đại với mức giá cạnh tranh.

Khi lựa chọn ADSzone, quý khách sẽ nhận được:

• Giá tốt, hàng chính hãng nhập trực tiếp từ xưởng, không qua trung gian.
• Hỗ trợ kỹ thuật 24/7 bởi đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm.
• Bảo hành 24 tháng, 1 đổi 1 trong vòng 12 tháng nếu lỗi từ nhà sản xuất.
• Cung cấp đầy đủ chứng từ CO, CQ và nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Linh hoạt nâng cấp thông số kỹ thuật để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
• Thiết kế độc quyền, cấu hình tối ưu, phù hợp với nhiều mô hình ứng dụng.

Với hệ thống chi nhánh hoạt động tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội, ADSzone cam kết cung cấp dịch vụ lắp đặt – bảo hành – hỗ trợ kỹ thuật tận nơi trên toàn quốc, phục vụ linh hoạt cho các doanh nghiệp, chuỗi bán lẻ, showroom và dự án thương mại,…

ADSzone | Công ty TNHH Innolux Việt Nam
Hotline/ Zalo: 0964 150 484 – 0967 898 798
Website: https://adszone.vn/
– Văn phòng HCM: A60 & 106 Tô Ký, Phường Đông Hưng Thuận, TP.HCM
– Văn phòng Hà Nội: Số 15, ngõ 1, Phố Hồng Đô, P. Phú Đô, Q. Nam Từ Liêm, HN 

Theo dõi chúng tôi qua các nền tảng khác:

• Email: sales@adszone.vn   
• Fanpage: https://www.facebook.com/manhinhadszone
• TikTok: https://www.tiktok.com/@manhinhadszone
• Instagram: https://www.instagram.com/adszone.vn_/
• Youtube: https://www.youtube.com/@manhinhadszone
• Google maps: Màn Hình Quảng Cáo ADSzone
  

Tác Giả Nguyễn Thanh Trà

Giám Đốc CÔNG TY TNHH INNOLUX VIỆT NAM

Sapo: Xuất thân là một người đam mê công nghệ và tư duy đổi mới. Với tầm nhìn chiến lược và sự tận tâm với chất lượng, anh đã khẳng định được vị thế của mình qua hàng loạt dự án hợp tác với các thương hiệu lớn.

Xem thêm...